تاثیر شکرگزاری بر ما! چرا باید شکرگزاری کنیم؟
شکرگزاری از آن مقولاتی است که صاحب زیاد دارد. از قدیم در تملک ادیان بوده است. ولی در سالهای اخیر یک صاحب گردن کلفت به نام اهالی قانون جذب و طرفداران مثبت اندیشی هم پیدا کرده است. چون در هیچ کدام از این دو رشته تخصصی ندارم بررسی از دیدگاه این دو زمینه را به متخصصان آن واگذار می کنم. ولی در عوض می خواهم اثرات شکرگزاری را از دیدگاه علوم مغز و اعصاب بررسی کنم.
البته علم طبق معمول هیچ ادعایی ندارد و یافته هایش هم همیشه در معرض سنجش و رد شدن قرار دارد. ولی اعتبار علمی باعث شده است کم کم دو گروه اول هم به آن استناد کنند.
شکرگزاری در اصل چیست؟
شکرگزاری یعنی به زبان آوردن داشته های خود و ابراز سپاس بخاطر آنها. اینکه شما از خداوند، کائنات، هستی، دنیا و هر منبعی سپاسگزاری می کنید خیلی تفاوتی نمی کند. مهم این است که به خاطر چیزی که به شما داده شده است سپاسگزار هستید.
هر انسانی تا زمانی که زنده است فهرست بی شماری از نعمات و هدایایی دارد که به او داده شده است در اختیار دارد. بخشی از آن همراه خود اوست یعنی بدن و روان و بخش دیگر در دنیای خارج قرار دارد. شمار هر کدام از این دو بخش را هم تا بی نهایت می توان ادامه داد. تقریبا اغلب آدمها تا چیزی را از دست ندهند متوجه داشتن آن نمی شوند. برخی چیزها خیلی ساده ولی بی نهایت مهم اند. مثلا ساده ترین کاری که ما انجام می دهیم نفس کشیدن است. ولی همین کار ساده اگر تعطیل شود ما دیگر زنده نیستیم.
چرا لازم است شکرگزاری کنیم؟
عادی سازی
مغز ما طوری تکامل یافته است که که خیلی زود به همه چیز عادت کند. عادی سازی از ساز و کارهای بسیار قدرتمند مغز است و همیشه در حال انجام آن است. بنابراین هرچیزی که از خودش شگفت انگیز تر و عجیب تر نباشد بعد از مدتی از چشم مغز می افتد و به آن عادت می کند.
این عادی سازی باعث می شود بزرگترین دارایی های ما هم دیگر به چشم مان نیاید. هر دستاورد یا دارایی که داشته باشیم خیلی زود بیرنگ و معمولی می شود.
فراموشی
فراموشی هم در ادامه عادی سازی رخ می دهد. چیزی که به چشم ما نیاید کم کم فراموش می شود و حتی یادمان هم به آن نمی افتد. می رود و در قفسه های بایگانی مغز ما قرار می گیرد. تا زمانیکه اتفاق خاصی نیافتد ما آنرا خیلی به یاد نمی آوریم. یعنی یا باید آن داشته از دست ما برود، یا آسیب ببیند و یا ما خود بصورت آگاهانه آنرا یادآوری کنیم.
بنابراین تاثیر شکرگزاری این است که داشته های فراموش شده خود را به یاد می آوریم و برایشان قدردان می شویم.
RAS
یکی از سیستم های خیلی باحال و جالب مغز به نام دستگاه فعال کننده مشبک یا به اختصار RAS نامیده می شود. کار این دستگاه این است که همواره در یک زمان توجه ما را فقط بر یک چیز نگه دارد. RAS اطلاعات حسی را دسته بندی و اولویت بندی می کند تا مغز بتواند متمرکز و هوشیار بماند
خب این سیستم چه ارتباطی با تاثیر شکرگزاری بر ما می تواند داشته باشد؟ جواب این است که اگر شما مدام توجه تان بر مشکلات، نداشته ها و بدبختی ها باشد، نمی توانید بر داشته ها، مواهب و خوشبختی هایتان توجه کنید. وقتی غر می زنید و مدام دارید شکوه و شکایت می کنید در واقع دارید RAS مغزتان را با اینها پر می کنید. بنابراین حداقل در آن زمانها شما نمی توانید به چیز دیگری توجه کنید. در مقابل وقتی RAS مغز خود را با چیز خوبی مانند شکرگزاری پر می کنید، جا برای غر و شکوه پیدا نمی شود.
آمیگدال و منفی جویی
و اما آمیگدال عزیز که خودش به تنهایی کافی است تا ما را به یک منفی باف کامل تبدیل کند. آمیگدال بر خلاف RAS فقط به منفی ها توجه می کند. این بخش از مغز در طول هزاران سال حافظ جان ما بوده است. یعنی کار اصلی اش فقط پیدا کردن خطر است. بنابراین همیشه دنبال بدترین احتمال می گردد. این مکانیسم برای نیاکان اولیه ما که در طبیعت و در بین بقیه جانداران زندگی می کرده اند کاملا کارساز بوده است.
شاید تکامل آمیگدال به این دلیل بوده که انسانهای مثبت اندیش نتوانستند جان سالم بدر ببرند ولی منفی گراهایی که آمیگدال شان خوب می کرد زنده ماندند. در نتیجه ما از نسل منفی گراها هستیم. بنابراین اگر فکر می کنید آدم منفی گرایی هستید، بدانید این کاملا طبیعی است و همه اینطور هستند.
از پنجاه هزار سال قبل تا کنون مرتب زندگی انسان کم خطر تر شده است. ولی موقعیتهای ناشناخته اما بی خطر بیشتر شده است. ولی آمیگدال مغز ما تفاوت اینها را نمی فهمد و هر موقعیت نامشخصی را خطر به حساب می آورد. ترس از حضور در جمع، ترس از موقعیت جدید، سیل اخبار منفی و … . به همین دلیل است که میزان افسردگی، اضطراب، غم و ناراحتی با وجود بالا بودن کیفیت زندگی نسبت به گذشته بیشتر است.
یکی از اثرات شکرگزاری روی کم کردن فعالیت آمیگدال است.
با شکرگزاری مرتب به آمیگدال یادآوری می کنیم وضعیت اینطور که شما می فرمایید هم نیست و خیلی بهتر است.
اثرات مثبت شکرگزاری
شکرگزاری در سه زمینه برای ما منفعت می رساند. تاثیر درونی که بر روان و ذهن ما دارد، تاثیری که بر جسم و سلامت فیزیکی ما دارد، تاثیر اجتماعی که بر روابط ما ایجاد می کند.
تاثیر روانی شکرگزاری
آرامش بزرگترین دستاورد شکرگزاری
شکرگزاری باعث ترشح هورمونهای دوپامین و سروتونین می شود. دو هورمونی که مسئول احساسات مثبت ما هستند و باعث شادی و حال خوش در ما می شوند. دقیقا همان لحظه ای که فرد شروع به شکرگزاری می کند سرتاسر وجودش را آرامش فرا می گیرد و از درون شاد می شود.
تاثیر شکرگزاری بر اضطراب و افسردگی
آرامش ناشی از شکرگزاری اضطراب و افسردگی را به میزان زیادی کم می کند. افسردگی نتیجه فکر کردن به گذشته است و اضظراب به خاطر اندیشیدن به آینده است. شکرگزاری در کنار تمرینات ذهن آگاهی این مسیر را قطع می کند. در هنگام شکرگزاری شما به داشته های اکنون تان می اندیشید و برای آن تشکر می کنید.
خوشبینی و امیدواری بیشتر به زندگی
فرد شکرگزار به داشته هایش آگاه است و میداند که اگر این همه چیز به او داده شده و یا بدست آورده است، باز هم موهبتهای بیشتری را دریافت خواهد کرد. بنابراین هیچوقت امیدش را از دست نمی دهد و به فراوانی و وفور نعمت کاملا اطمینان دارد.
تاثیر شکرگزاری بر عزت نفس
عزت نفس پذیرش خود یا اوکی بودن با خود است. کسی که هزاران دلیل برای شکرگزاری در خود می بیند قطعا وجود خود را ارزشمند می داند و آن را دوست دارد. بنابراین همانقدر که دنیا و دیگران را دوست دارد، خودش را هم دوست دارد.
فروتنی و همدردی بیشتر
فرد شکرگزار می داند منبع اصلی جای دیگری است و هرچه به او داده شده لطف بوده است. همچنین می داند هر لحظه ممکن است هر کدام از داشته هایش از او گرفته شود. بنابراین دچار غرور یا خود بزرگ بینی نمی شود. این فروتنی باعث همدردی و هم نوایی با دیگران و کسانی که از از نعمت کمتری برخورداند هم می شود.
زندگی شادتر
نهایتا همه موارد بالا یعنی آرامش، امیدواری، عزت نفس، فروتنی، همدردی .. منجر به داشتن زندگی شادتر می شود. آگاهی به داشته های خود و نیرو گرفتن برای تلاش بیشتر سوخت زندگی شاد است. حتی زمانی که اتفاقی ناخواسته و ناگوار هم رخ می دهد فرد شکرگزار می داند که در زندگی هزاران عامل دیگر دارد که باید شکرگزار آن باشد.
تاثیر جسمی شکرگزاری
کاهش استرس، افسردگی و افزایش آرامش و شادی در زندگی باعث می شود بدن ما بهتر کار کند. این فواید ذهنی اثرات خود را بر سلولهای بدن گذاشته و باعث می شود فرد خواب بهتر و با کیفیت تری داشته باشد. دردهای روان تنی او کم شده و نهایتا دستگاه ایمنی او قوی تر می شود. برخی اثرات شکرگزاری بر سلامتی ما با ذهن آگاهی تقریبا مشترک است. برای مطالعه بیشتر در زمینه ذهن آگاهی این مقاله بهبود من را از دست ندهید: شادی و شعف واقعی با زندگی در لحظه اکنون
تاثیر اجتماعی شکرگزاری
موفقیت بیشتر در کار و زندگی
انرژی حاصل از شکرگزاری باعث می شود در زندگی و کار خود تلاش بیشتری بکنیم و نهایتا نتایج بیشتری هم بدست بیاوریم. نقطه عکس آن هم ناسپاسی و غر زدن است. فردی که مدام در حال گلایه و شکایت از همه چیز است نیروی کمتری دارد و تلاش کمتری می کند. و نهایتا این چرخه به تحلیل رفتن قوا و نا امیدی او منجر می شود.
روابط و ارتباطات بهتر
آدمهای شکرگزار مانند آهن ربا دیگران را به خود جذب می کنند. چون به دیگران احساس خوب می دهند. در دیگران امیدواری ایجاد می کنند و توجه آنها را به نعمات زندگی جلب می کنند. عادت به شکرگزاری باعث می شود نقاط مثبت دیگران را بیشتر ببینیم و انسانها را به خوب و بد تقسیم نکنیم.
آیا شکرگزاری تاثیر منفی هم می تواند داشته باشد؟
چنانکه در طول متن گفتیم فواید و منافع شکرگزاری خیلی زیاد است ولی در یک مورد هم می تواند اثر منفی داشته باشد. اگر شکرگزاری ما همراه با تلاش و مطالبه بیشتر نباشد این خطر را دارد که درجا بزنیم و در وضعیتی که هستیم فراتر نرویم. در واقع بخش زیادی از فواید شکرگزاری در این است که به ما نیرو و امیدواری برای تلاش بیشتر می دهد. ولی اگر رضایت به آنچه داریم باعث شود برای زندگی بهتر تلاش نکنیم و به همان سطحی که هستیم راضی باشیم، شکرگذاری اثر عکس داشته است.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
تاب آوری در شرايط سخت
چطور اراده ام را قوی کنم؟
آیا می توان سختی را از زندگی حذف کرد؟
چگونه بصورت درست از دیگران تشکر کنیم؟
چطور عادت مفید بسازیم؟
رهایی از افکار منفی و مزاحم! چطور افکارمان را مدیریت کنیم؟
6 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
مقالتون حرف نداشت واقعا مفید بود مرسی
از همراهی و توجه شما بسیار سپاسگزارم. خوشحالم که براتون مفید واقع شده
واقعا عالی فرمودید ✨🦋🤍
از توجه تون سپاسگزارم، خوشحالم که براتون مفید واقع شده
شکر گزاری هورمون های مفید رو در بدن فعال میکنه که به سلامتی بدن کمک میکنه
خیرخواهی برای دیگران به سلامتی جسمی ما کمک میکنه
فکر های خوب داشتن ، قضاوت نکردن ، طلب خیر و منفعت و موفقیت برای دیگران کردن باعث و بانی خیر شدن و انجام کارهای خیر و نیک به سلامتی بدن انسان کمک میکند ……
عقل سالم و فکر سالم دنبال فساد و اسیب رساندن به دیگران نیست و به کار بد تشویق نمیکند چون اگاهی و تکامل پیدا کرده
ولی بچه ای که نمیداند و اگاهی ندارد هم به خودش اسیب میرساند هم به اطرافیانش ….. باید به فرزندانمان قدرت گفتن نه و اگاهی پیدا کردن روی مسائلی که نمیدانند و نااگاه هستند با اگاهی دادن و توجه به رشد عقلی و فکری شون کمک کنیم .
به خاطر مسائل شخصی و روزمرگی از فرزندانمان در کودکی غافل نباشیم …..
درود بر شما دوست گرامی و سپاسگزارم که اطلاعات تون را با ما به اشتراک گذاشتین