بهبود فردی یا رشد شخصی؟ مساله کدام است؟
رشد شخصی، رشد فردی، بهبود فردی، توسعه فردی، تحول فردی.. واژه هایی است که امروزه بصورت کلی به تغییراتی که یک نفر در جهت مثبت در درون و همینطور زندگی خود ایجاد می کند اطلاق می شود. به نظر می رسد حداقل در زبان فارسی واژگان ثابت و همینطور تعریف جامع و مانعی برای این واژگان وجود ندارد. چنانکه با یک جستجو در اینترنت تقریبا می توان با همه این کلمات ولی با بسامدهای متفاوت برخورد کرد.
در زبان انگلیسی هم تقریبا همین مشکل وجود دارد و با طیف گسترده از اصطلاحات طرف هستیم. در یک جستجوی اینترنتی به ترکیبات زیر برخورد می کنیم:
Self-improvement
Personal Development
Self-development
Personal Growth
البته با بررسی این ترکیبها در فرهنگهای لغات و بسامدی که در منابع اینترنتی دارند متوجه می شویم که در انگلیسی اوضاع کمی بهتر است. یعنی کلمات محدودتر و با تعاریف مشخص تر می توان یافت. نگارنده در جستجوی خود در این دو طیف منابع به نتایجی رسیده که در پی می آید.
تعریف کلمات در فرهنگ لغات
برای اینکه سخن به درازا نکشد برای هر اصطلاح از یک فرهنگ معتبر یا نهایتا دو تعریف از دو فرهنگ آورده ایم. ابتدا بطور خلاصه ذکر شود که در زبان انگلیسی کل این بحث با کمی چشم پوشی از استثناعات در دو اصطلاح (شماره های 1 و 2) خلاصه شده است:
- یکی ترکیب Self-improvement است که فرهنگ لانگمن آنرا “فرایند تلاش برای انسانی بهتر و شادتر شدن” معنی کرده است. که با توجه به واژه improvement می توان آنرا معادل بهبود فردی در زبان فارسی دانست.
- دیگری ترکیب Personal Development است که فرهنگ لانگمن آنرا “بهبود در شخصیت و مهارتها” معنی کرده است و فرهنگ کمبریج آنرا “فرآیند بهبود مهارتها و افزایش تجربه در شغل خود” معنی کرده است. در اینجا نیز با توجه به واژه development می توانیم آنرا معادل رشد فردی در زبان فارسی بنامیم.
- ترکیب Self-development در فرهنگ امریکن هریتیج و کمبریج آمده است که آنرا به ترتیب اینطور معنی کرده اند: “توسعه توانایی ها و ظرفیت های خود” و “عمل تصمیم گیری شخصی درباره اینکه چطور مهارتهای خودتان را بهبود دهید و آنرا عملی کنید”. این دو تعریف تقریبا با تعریف لانگمن از Personal Development همپوشانی دارد و می توان آنها را یکسان دانست. با این توضیح که Self-development در فرهنگ معاصر لانگمن وجود ندارد. پس این ترکیب را می توانیم معادل ترکیب شماره 2 در نظر بگیریم و آنرا از بررسی خود حذف کنیم.
- ترکیب Personal Growth هم در محیط اینترنت کاربرد دارد که این ترکیب نیز به همان معنی Personal Development به کار رفته و در فرهنگهای لغات انگلیسی هم می توان گفت وجود ندارد و می توانیم آنرا کنار بگذاریم.
انتخاب دو اصطلاح بهبود فردی و رشد فردی
تا اینجا با حذف شماره های 3 و 4 می توانیم بگوییم تفاوت دو اصطلاح اول و موضوع دانشی که ارجاع می دهند کلمات دوم آنها یعنی Improvement و Development یعنی “بهبود” و “رشد” است و تفاوت خاصی بین فردی (self) و شخصی (personal) وجود ندارد.
آخرین ترکیب مورد جستجوی ما Self-help است که در زبان فارسی به خودیاری ترجمه شده است. اهمیت این اصطلاح در این است که تقریبا اغلب کتابهای بهبود فردی و رشد شخصی ذیل آن دسته بندی می شود. به دیگر سخن این یک رشته یا موضوع نیست بلکه صرفا اصطلاحی است که در دسته بندی کتابها اطلاق می شود و خارج از کتاب موجودیتی ندارد.
نتیجه اینکه ما در زبان فارسی می توانیم دو ترکیب “بهبود فردی” و “رشد فردی” یا شخصی را معادل “Self-improvement” و “Personal Development” در زبان انگلیسی به حساب بیاوریم. و دیگر اصطلاحات فارسی را تا حدی نادیده بگیریم. پس باید بگوییم ما با دو موضوع طرف هستیم که احتمالا نقاط اشتراک و افتراقی با هم دارند. کار بعدی ما این است که تفاوت این دو را مشخص کنیم.
تفاوت دو عبارت بهبود فردی و رشد فردی
حال باید تفاوت این دو عبارت در حوزه معنایی که ارجاع می دهند و کارکردی که دارند را مشخص کنیم.
برای این کار به سراغ مقالات انگلیسی رفتیم و از سه مقاله اول در جستجوی گوگل استفاده کردیم. متاسفانه مقاله ای فارسی که به طور مشخص به تفاوت این دو اصطلاح پرداخته باشد پیدا نکردیم. در اینجا ضمن بررسی یک به یک این سه مقاله و آوردن چکیده ای از هر کدام، در پایان جمع بندی کلی از بحث خواهیم کرد.
مقاله اول
وبسایت mynewsdesk.com در مقاله ای این دو مفهوم را اینطور با هم مقایسه می کند:
رشد فردی توسعه یا بالا بردن صفات شخصی که از قبل در وجود ما است. خواستن، یادگیری و تغییر چیزی که نه آسان و نه بدون ریسک است. یادگیری دانش و تبدیل آن به مهارت فرایندی زمانبر و چالشزا است. پا گذاشتن در وادی جدید و کشف نشده ای است که همواره با موانع و چالشهای جدیدی روبرو می شوید. ولی وقتی یاد میگیرید چگونه از این شرایط موفق بیرون بیایید دیگر عمق چالشها برایتان اهمیتی ندارد. ضمن اینکه هر چالش شما را قوی تر می کند.
بهبود فردی پیدا کردن نقاط ضعف خود و بهبود آن با کتابهای خودیاری (Self-Help) همراه با نقشه و مسیر گام به گام تا بهبود یک جنبه است.
مثلا کاهش وزن، کمرویی، اعتماد به نفس، ترک عادتهای مضر، ساخت عادتهای مفید ..
بزرگترین تفاوت این دو، تفاوت در رویکرد است. بهبود فردی اقدامهای مجزا مانند خواندن یک کتاب برای یادگیری تکنیک بهبودی در یک حوزه شخصی و با سرعت شخصی است. ولی رشد فردی نیاز به کمکهای بیرونی بیشتری دارد مانند کتاب و ویدیو و جلسه زنده و تعاملی با مربی. آموزشها عمیق تر و تمایل به محدودیت زمانی دارد. نظریه ها بیان می شود و مسیر مشخص می شود.
البته گاهی مرز آنها مشخص نیست و مقادیری از هر دو وجود دارد. مثلا اگر بخواهید ثروتمند شوید مقداری از هر دو لازم است.
مقاله دوم
برایان فورد در مقاله ای در سایت medium.com تفاوتهای بهبود فردی و رشد شخصی را اینطور بیان می کند: رشد شخصی همانطور که از واژه development می دانیم چیزی است که در جریان است. فرایندی روزانه برای رشد که نتیجه اش بدست آوردن بهبود است. از طرف دیگر بهبود فردی نتیجه محور است، بهبود یعنی حالتی بهتر از آنچه هست. بهبود یعنی “چه چیز” و رشد یعنی “چگونه”. نتیجه اینکه در تلاش برای سرمایه گذاری در رشد شخصی شما بهبود فردی را تجربه می کنید.
مقاله سوم
وبسایت thepdcafe.com در مقاله ای تفاوت این دو را اینطور بیان می کند: رشد فردی یعنی توسعه کلی در شغل، رفتار، سلامتی و سبک زندگی. شناخت ضعف ها و ساخت مسیر رسیدن به اهداف. از خود آگاهی شروع می شود. انگیزه آن از موفقیت یا احساس نا شادمانی از شرایط موجود و خواست تغییر شرایط بوجود می آید. ایجاد برنامه توسعه شخصی می تواند به فرد جهت دهد و برای هر شخص هم متفاوت و یکتا است.
از طرف دیگر بهبود فردی متمرکز بر درون است. به همه جنبه های شخصیت، شادی، معنویت، صلح می پردازد. کلید شادی در دستان ما است و کمک می کند بر احساسات منفی فائق آییم، اعتماد به نفس خود را بالا ببریم، بر ترس خود غلبه کنیم و انسان بهتری شویم.
نتیجه گیری
اگر بخواهیم یک نتیجه کلی از این بررسی بگیریم بطور خلاصه می توانیم بگوییم اگر شما دنبال توسعه همه جانبه در زندگی خود هستید و می خواهید استعددهای خود را شکوفا کرده و در جنبه های درونی و بیرونی خود به موفقیت برسید و ستاره ای شوید که درخشش شما را همگان ببینند و تحسین کنند، حوزه آموزشی شما رشد شخصی است.
ولی اگر بدنبال بهبودهایی در طرز فکر، شخصیت و سبک زندگی خود هستید و می خواهید نقاط ضعف خود را اصلاح کرده، رضایتمندی و خوشنودی درونی بیشتری بدست آورده و به انسان بهتری تبدیل شوید و حتی دیگران خیلی هم متوجه شما نشوند شما در حوزه بهبود فردی طی طریق می کنید.
و نکته آخر اینکه این دو حوزه مرز مشخصی با هم ندارند و در برخی جنبه ها با هم همپوشانی دارند و لازم و ملزوم یکدیگرند شاید به همین دلیل است که معمولا بجای هم به کار می روند و مترادف به حساب می آیند.
این مقاله را هم از دست ندهید: چطور به رشد شخصی برسیم؟
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
تاب آوری در شرايط سخت
چطور اراده ام را قوی کنم؟
آیا می توان سختی را از زندگی حذف کرد؟
چگونه بصورت درست از دیگران تشکر کنیم؟
چطور عادت مفید بسازیم؟
رهایی از افکار منفی و مزاحم! چطور افکارمان را مدیریت کنیم؟
4 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
ممنون که یک مقاله علمی عمیق بدون توجه به مد روز نوشتید..
درود بر شما و سپاس از توجه تون. خوشحالم كه براتون مفيد واقع شده
سلام دوست گرامی
بهترین منبعی که برای پاسخ به سوالاتم پیدا کردم این صفحه از سایت شما بود
ازتون تشکر میکنم برای تهیه این مقاله ارزشمند
سلام و درود بر شما دوست گرامی. خوشحالم که مهمان سایت ما بودید و این مطلب براتون مفید بوده